I. Genocide, biocide, ecocide

Anna Zagrodzka’s photographs offer intriguing insights into the spaces and microworlds of Nazi camps.  Questions of institutionalized violence, dehumanization, trauma, witnessing and commemorating victims with research, in particular work in the field of microbiology. Conservationist’s expert reports identify bacterial cultures, fungi and mushrooms in order to establish the most effective methods of counteracting these “enemies of memory” that seek to efface evidence of the crimes committed at the sites. Oskar Hansen’s Droga (The Road) had a similar impact. Zagrodzka’s photographs serve to document the destructive nature of non-human actors engaged in the struggle for survival, dominance and space. Her images show the aggressive prevalence of life, confirming that the revitalization of a site of human death proceeds regardless, even if the inhabitation of evidence by bacteria and fungi is unplanned (and often unwanted) by humans. 

II. The environmental microbiology of sites of mass murder

From a biological perspective, it is difficult to describe post-camp spaces as “spaces of death”. Laboratory studies of elements of buildings, artefacts, water and soil demonstrate the inexorable rapacity of life there.  The environmental microbiology of sites of mass murder describes various lifeforms inhabiting such spaces, together with their traits, qualities and modes of being. Her photographs depicting elements of the camp landscape offer a chronicle of events and the deterioration that results from bacteria, fungi and lichen inhabiting various objects (buildings, fences as well as vegetation). Biodegradation and the corrosion caused by biological factors transforms the structure of materials, causing damage and discoloration, and ultimately leads to decomposition and ruins. Fungi, which include the Alternaria alternata in the title of Zagrodzka’s work, acquire sustenance by inhabiting various surfaces and causing the decomposition of the substances encountered. 

III. Memories of life

Anna Zagrodzka’s photographic depictions of bacteria, fungi and their habitats cause us to recall something beyond the trauma of the mass murders committed at death camps. They not only refer to plants and objects, but go even further back: to the common origin and heritage of the prehistoric symbiosis that is the primary metabolism. Anna Zagrodzka’s project documents the transformation of material that also interacts with the organisms colonizing it, demonstrating their mutual resilience and adaptability as these lifeforms mutate as they encounter difficult conditions. Alternaria alternata are an important element of the microbiological version of the visual history that began with our common ancestors – bacteria. And because they themselves constitute a habitat for various lifeforms they become an element of co-evolution and point to what we have experienced and what still awaits us.

Essay by Professor Ewa Domańska, Adam Mickiewicz University

I. Ludobójstwo, biocyd, ekocyd

Fotografie Anny Zagrodzkiej oferują intrygujące spojrzenie na przestrzenie i mikroświaty nazistowskich obozów koncentracyjnych. Podnoszą kwestie instytucjonalnej przemocy, dehumanizacji, traumy, świadectwa i upamiętnienia ofiar poprzez badania, w szczególności prowadzone w dziedzinie mikrobiologii. Raporty ekspertów-konserwatorów identyfikują kultury bakterii, grzybów i pleśni, by ustalić najskuteczniejsze metody przeciwdziałania tym „wrogom pamięci”, które zacierają dowody zbrodni popełnionych na tych terenach. Podobny wydźwięk miała „Droga” Oskara Hansena. Zdjęcia Zagrodzkiej dokumentują destrukcyjną naturę nie-ludzkich aktorów zaangażowanych w walkę o przetrwanie, dominację i przestrzeń. Obrazy te ukazują agresywną ekspansję życia, potwierdzając, że rewitalizacja miejsca ludzkiej śmierci odbywa się niezależnie od tego, czy kolonizacja dowodów przez bakterie i grzyby jest zaplanowana (czy wręcz niepożądana) przez człowieka.

II. Mikrobiologia środowiskowa miejsc masowych mordów

Z perspektywy biologicznej trudno określić tereny poobozowe jako „przestrzenie śmierci”. Badania laboratoryjne elementów budynków, artefaktów, wody oraz gleby dowodzą niepowstrzymanej ekspansji życia. Mikrobiologia środowiskowa miejsc masowych mordów opisuje różne formy życia zamieszkujące te przestrzenie, wraz z ich cechami, właściwościami i sposobami egzystencji. Zdjęcia Zagrodzkiej, przedstawiające fragmenty krajobrazu obozowego, stanowią kronikę zdarzeń oraz procesów destrukcji wywołanych przez bakterie, grzyby i porosty zamieszkujące różne obiekty (budynki, ogrodzenia, roślinność). Biodegradacja oraz korozja spowodowane czynnikami biologicznymi zmieniają strukturę materiałów, powodując ich uszkodzenia i przebarwienia, a ostatecznie prowadząc do rozkładu i ruiny. Grzyby, w tym wymieniona w tytule pracy Zagrodzkiej Alternaria alternata, czerpią pożywienie z zasiedlanych powierzchni, powodując rozkład napotykanych substancji.

III. Wspomnienia życia

Fotograficzne przedstawienia bakterii, grzybów i ich siedlisk autorstwa Anny Zagrodzkiej skłaniają nas do refleksji nad czymś, co wykracza poza traumę masowych mordów popełnionych w obozach zagłady. Odnoszą się one nie tylko do roślin i obiektów, lecz sięgają głębiej – do wspólnego pochodzenia i dziedzictwa prehistorycznej symbiozy, jaką jest pierwotny metabolizm. Projekt Anny Zagrodzkiej dokumentuje transformacje materii, która wchodzi w interakcję z kolonizującymi ją organizmami, pokazując ich wzajemną odporność i zdolność adaptacji, gdy te formy życia mutują, napotykając trudne warunki. Alternaria alternata stanowi istotny element mikrobiologicznej wersji wizualnej historii, rozpoczynającej się od naszych wspólnych przodków – bakterii. Ponieważ same stają się siedliskiem dla różnych form życia, są elementem współewolucji, wskazując na to, co przeżyliśmy i co jeszcze nas czeka.

Professor Ewa Domańska

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Artist Bio:

Anna Zagrodzka graduated in Photography from the Film School in Łódź and in Food Technology from the Lodz University of Technology, Faculty of Biotechnology and Food Sciences. Anna’s artistic and research practice explores the relationship between science and art with each of her project’s preceded by a detailed theoretical analysis. She combines photography with video installations and sound. Anna has worked as a photographer within the architectural-artistic team of the project ‘Amplifying Nature’ at the Polish Pavilion during the International Architecture Biennale in Venice with her works having been exhibited both in Poland and internationally.  Anna also curates exhibitions, including ‘Subjective Photography in Polish Art 1956–1969’. She collaborates with artists, researchers, and institutions on interdisciplinary art projects. Her works are included in the collections of the Warsaw Ghetto Museum and the Museum of Art in Łódź.

Anna Zagrodzka ukończyła Fotografię na Wydziale Operatorskim Szkoły Filmowej w Łodzi oraz Technologię Żywności na Politechnice Łódzkiej (Wydział Biotechnologii i Nauk o Żywieniu Człowieka). W swojej pracy artystyczno-badawczej koncentruje się na relacjach między nauką a sztuką. Każdy projekt poprzedza drobiazgową analizą teoretyczną. Łączy fotografię z instalacjami wideo i dźwiękiem. Pracowała jako fotografka w zespole architektoniczno-artystycznym projektu ‘Amplifikacja natury’ w Polskim Pawilonie na Międzynarodowym Biennale Architektury w Wenecji. Jej prace były prezentowane na wystawach w Polsce i za granicą. Laureatka sekcji SHOW OFF (Miesiąc Fotografii w Krakowie). Realizuje również projekty kuratorskie, m.in. wystawę ‘Fotografia subiektywna w sztuce polskiej 1956–1969’. Współpracuje z artystami, badaczami i instytucjami przy interdyscyplinarnych przedsięwzięciach artystycznych. Jej prace znajdują się w kolekcjach Muzeum Getta Warszawskiego oraz Muzeum Sztuki w Łodzi.